Ekonomi yönetiminin en önemli hedeflerinden biri olan Kur Korumalı Mevduat’tan (KKM) çıkış son sürat devam ederken, bankacılık sektöründe mevduatta TL’nin payı artmaya devam ediyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre Kur Korumalı Mevduat’lar 30 Eylül haftasında 30.4 milyar TL azalarak 1 trilyon 530 milyar liraya indi. KKM’de son 1 ayın en hızlı düşüşü yaşanırken, dolar bazında ise 45.4 milyar dolara geriledi.
57 HAFTA KESİNTİSİZ DÜŞÜŞ
Kur Korumalı Mevduat’lar 18 Ağustos 2023’te 3.4 trilyon lira ile tarihi zirveyi gördükten sonra düşmeye başladı. O tarihten 20 Eylül 2024’e kadar olan 57 haftada kesintisiz düşüş yaşandı. KKM’de tarihi zirveden bu yana yaşanan düşüş TL bazında 1.9 trilyona ulaştı. KKM dolar bazında ise söz konusu tarihler arasında 126.4 milyar dolardan, 45.4 milyar dolara indi. 57 haftadaki azalış 81 milyar dolar oldu. BDDK ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın TL’yi desteklemek için attığı adımların da etkisiyle sistemde TL’nin payı azalırken, KKM’nin payında hızlı düşüş yaşandı. 18 Ağustos 2023’te KKM’nin toplam mevduattaki payı yüzde 26.2, TL mevduattaki payı ise yüzde 45.1’e çıkmıştı. 20 Eylül 2024 tarihi itibarıyla bu oranlar sırasıyla yüzde 8.6 ve 13.9’a geriledi.
TL’YE GEÇİŞ SÜRÜYOR
Sabah’tan Oktay Özdabakoğlu’nun haberine göre, özellikle yerel seçimlerin ardından KKM’de düşüş hızlanırken, mevduatta TL’nin payının arttığı gözlendi. BDDK verilerine göre 29 Mart 2024’te 6.4 trilyon olan KKM hariç TL mevduat, 20 Eylül 2024 tarihi itibarıyla 9.4 trilyonun üstüne çıktı. KKM hariç TL mevduatın, toplam mevduat içerisindeki payı yüzde 41.5’ten 53.4’e çıktı. KKM dahil TL mevduatın payı ise aynı tarihler itibarıyla yüzde 56.2’den 62’ye çıktı. 18 Ağustos 2023’te KKM hariç TL’nin payı yüzde 32’ye kadar gerilemişti. 29 Mart 2024’ten 20 Eylül 2024’e kadar olan dönemde döviz mevduatlarındaki düşüş 11.4 milyar dolar olarak gerçekleşti.
ORTA VADELİ PROGRAM’A DA GİRDİ
Eylül ayının ilk haftasında açıklanan Orta Vadeli Program’da da (OVP) kur korumalı mevduatın düşürülmesi hedefine yer verilmişti. OVP’de, kur korumalı mevduat ile yabancı para mevduatın cazibesinin azaltılması ve Türk lirası mevduata geçişin hızlandırılması sağlanırken, Türk lirası mevduatın toplam mevduat içindeki payının artırılmasına ve vadesinin uzatılmasına yönelik politikaların uygulanmasına devam edileceği kaydedildi. Finansal sektörün tasarruflara aracılık faaliyetini etkin ve verimli bir şekilde yapması için gerekli politika adımları atılacak ve düzenlemelerde yapılacak sadeleştirme ile KKM bakiyesinin azaltılması sürdürülecek.
TÜRK LİRASI’NA GÜVEN ARTIYOR
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, pazar günü Karabük’te, “Türkiye Buluşmaları” kapsamında gerçekleştirilen “STK ve İş Dünyası Buluşması” programında yaptığı konuşmada KKM’den çıkışın önemli hedeflerden biri olduğuna dikkat çekerek, “Son 1 yılda yaklaşık 98 milyar dolar Kur Korumalı Mevduat’ta düşüş oldu. Epey mesafe kat ettik. Yani eylül başı itibarıyla Kur Korumalı Mevduat’ın bakiyesi 144 milyar dolardan 46 milyar dolara düştü. Biz piyasaları bozmadan önümüzdeki aylarda peyderpey bu bakiyenin daha da düşeceğini ve kur korumalıdan ülkemizin çıkışını öngörüyoruz. Türk Lirası’nın toplam mevduat içerisindeki payı geçen sene yüzde 32 civarıydı, şu anda yüzde 53 civarına çıkmış durumda. Yani Türk lirasına, vatandaşımızın ve uluslararası aktörlerin güveni arttı” dedi.
MERKEZ’DEN KRİTİK HAMLELER
Merkez Bankası, ağustos sonunda parasal aktarım mekanizmasını desteklemek amacıyla zorunlu karşılık uygulamasında değişikliğe gitti. Gerçek kişi TL mevduat payı yüzde 45 ila 50 arasında bulunan bankalar için aylık artış hedefi 0.8 puana yükseltildi. Gerçek kişi TL mevduat payı yüzde 60’ı geçen bankalar için aylık artış hedefi kaldırılarak yüzde 60’ın üzerinde kalınması koşulu getirildi. KKM’nin TL’ye geçişine ve yenilenmesine ilişkin toplam hedef hesaplamasına tüzel kişi KKM dahil edildi. TL mevduat için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılık tutarına TL’ye geçiş oranı seviyesine göre uygulanan faiz oranı üst sınırı, politika faiz oranının yüzde 84’üne yükseltildi.
patronlardunyasi.com
